Του Γιάννη Δ. Αδαμόπουλου*

Η απαλλαγή από τυραννικά καθεστώτα δεν μπορεί παρά να χαροποιεί κάθε δημοκρατικό πολίτη του επονομαζόμενου «πολιτισμένου» κόσμου. Ομως οι παλινωδίες οι οποίες διαπιστώνονται στο επίπεδο της πολιτικής ιδεολογίας και της ρητορικής, όπως αυτή διαμορφώνεται στην ελληνική πραγματικότητα έπειτα από τις πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη, είναι –αν μη τι άλλο– χαρακτηριστικές: ο άλλοτε αποκληθείς «μεγάλος ηγέτης», «απελευθερωτής» και «μεγάλη φυσιογνωμία της δύσκολης εποχής μας» γίνεται ξαφνικά «στυγνός δικτάτορας», στην εκδίωξη του οποίου οφείλουμε μάλιστα να συνδράμουμε ως χώρα. Με άλλα λόγια, η ουσία του ζητήματος έγκειται στην υποκριτική αντιμετώπιση τέτοιων καθεστώτων από τις πολιτικές ηγεσίες των υπολοίπων κρατών. Αλλωστε, τα καθεστώτα αυτά δεν μετεξελίχθηκαν σε ανελεύθερα στην πορεία του χρόνου, δεν αναδείχθηκαν στην εξουσία μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες για να μετατραπούν στη συνέχεια σε ολοκληρωτικά· υπήρξαν εξαρχής τέτοια. Σε τι οφείλεται λοιπόν η αιφνίδια αλλαγή στάσης απέναντί τους;

Οι μαζικές και μάλλον αυθόρμητες κινητοποιήσεις και εξεγέρσεις καθώς και η απόπειρα βίαιης καταστολής τους –ενίοτε ακόμα και με διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας– προφανώς και δεν επιτρέπουν στη διεθνή κοινότητα να παραμένει αδιάφορη· χωρίς βεβαίως να παραγνωρίζουμε ότι οι λεγόμενες «ανθρωπιστικές» επεμβάσεις δεν είναι ανεξάρτητες ούτε από τους συσχετισμούς των δυνάμεων στα Ηνωμένα Εθνη ούτε από τα επιμέρους πολιτικά, διπλωματικά και οικονομικά συμφέροντα των επιτιθέμενων. Αντιστοίχως, στο επίπεδο της ελληνικής διπλωματίας και για λόγους που ανάγονται στη διαμόρφωση της εσωτερικής πολιτικής ιδεολογίας παρά στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου αποκήρυσσε το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν» και προσέγγιζε τον Καντάφι αποκαλώντας το δικτατορικό καθεστώς του «διακυβέρνηση στα πρότυπα του δήμου των αρχαίων Αθηναίων», κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι σήμερα, τρεις δεκαετίες αργότερα, η συμπόρευση της Ελλάδας με τη Δύση θα οδηγούσε εκ των πραγμάτων στην αποκήρυξη του μέχρι πρότινος ηγέτη της Λιβύης· και μάλιστα από ελληνική κυβέρνηση προερχόμενη από το πολιτικό κόμμα που ίδρυσε ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Τα διαχρονικά εγκλήματα του Καντάφι σε βάρος του λαού του, ήδη από τη δεκαετία του ’70, καθώς και οι αναρίθμητες μαρτυρίες καταπιεσμένων Λίβυων πολιτών, αναδεικνύουν την πλήρη υποκρισία ενός ηγέτη ο οποίος μέσω του γνωστού «Πράσινου Βιβλίου» –το οποίο, σημειωτέον, είχε δωρίσει και στον Ανδρέα Παπανδρέου κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη– ανέλυε το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας των λαών ενώ στην πράξη δεν συμμορφωνόταν ούτε καν προς τις θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας, καταπατώντας συγχρόνως κάθε έννοια ελευθερίας. Ωστόσο, την ίδια υποκρισία επέδειξαν μέχρι σήμερα και όσοι συνεργάζονταν με τον συγκεκριμένο ηγέτη, όπως, άλλωστε, και με πολλούς παρόμοιους δικτάτορες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της πολιτικής στήριξης τέτοιων καθεστώτων στην εσωτερική αυτοδιάθεση των λαών, στα δικαιώματα του ανθρώπου αλλά και στη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

* Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Η Καθημερινή", 3-9-2011, http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_03/09/2011_454800